انواع رابطه ها در کلاس دیاگرام و راههای تشخیص

سلام خدمت دوستان

"سلام،
از مطالبتون ممنون،
ولی ای کاش در مورد انوع ارتباطات کلاس و اینکه چطور میتوان نوع ارتباط رو تشخیص داد هم توصیح میدادید" 

جمله بالا نظر یکی از دوستان است که به نکته خوبی اشاره کرده اند و من هم با برسی در سهای چهارده و پانزده مربوط به آموزش رشنال متوجه این کمبود شدم و تصمیم گرفتم که در یک پست جداگانه به این مطلب اشاره کنم .  

**************************************************

انواع رابطه ها در کلاس دیاگرام 

در کلاس دیاگرام چهار نوع رابطه وجود دارد که می توانید آنها را بین کلاسها برقرار کنید . association , dependency, aggregation , generalization

Association رابطه های معنایی بین کلاسها هستند که در نمودار کلاس بوسیله یک خط ساده به هم متصل می شوند .  وقتی یک association دو کلاس را به هم وصل می کند ، هر کلاس می تواند از طریق یک نمودار توالی یا همکاری به کلاس دیگر پیغام بفرستد . association می توانند دو طرفه یا یک طرفه باشند . با یک association ، رز(Rose) صفتها را در کلاسها قرار می دهد . برای مثال اگر یک رابطه association بین یک کلاس خانه و یک کلاس شخص وجود دارد ، Rose یک صفت شخص (Person) را درون خانه (House) قرار می دهد تا به خانه بگوید که چه کسی صاحب آن است و یک صفت خانه را درون شخص قرار می دهد تا به شخص بگوید صاحب چه خانه ای هستند .

   

Dependency شبیه به association ها هستند با یک تفاوت که همیشه یک طرفه هستند . Rose در یک رابطه Dependency صفتها را برای کلاسها تولید نمی کند . Dependency ها با فلش خط چین نشان داده می شوند . 

   

Aggregation ها یک فرم قویتر از association  ها هستند . یک Aggregation  یک رابطه بین یک واحد کل و بخشهای آن می باشد . برای مثال رابطه بین یک کلاس ماشین را در نظر بگیرید با یک کلاس موتور یا یک کلاس بدنه . aggregation  ها مانند یک خط با یک لوزی در کنار کلاسی که واحد کل را نمایش می دهد نشان داده می شوند . 

   

Generalization ها برای نشان دادن یک رابطه وراثتی بین کلاسها استفاده می شوند .  

    

پیدا کردن رابطه ها

1)     1) کار را با بررسی نمودارهای توالی و همکاری آغاز کنید . اگر کلاس A از طریق یک نمودار توالی یا همکاری پیامی را به کلاس B  بفرستد ، یک رابطه باید بین آنها وجود داشته باشد . معمولاً رابطه های که با این روش پیدا می کنید ، association یا dependency هستند .

2)    2) کلاسهایتان را بررسی کنید و به دنبال رابطه های کل به جزء بگردید . هر کلاسی که از سایر کلاسها تشکیل شده ، ممکن است در یک aggregation  شرکت کند .

3)    3) کلاس هایتان را بررسی کنید و به دنبال رابطه های generalization  بگردید . سعی کنید کلاسهایی را پیدا کنید که انواع مختلف داشته باشند . مثلاً در یک شرکت ممکن است کارمند به دوصورت ساعتی و حقوقی باشد ، در این صورت ما یک کلاس کارمند ساعتی و یک کلاس کارمند حقوقی داریم که هر کدام از یک کلاس کارمند ارث بری دارند .

4)    4) کلاسها یتان را برای یافتن رابطه های بیشتر generalization  بررسی کنید . سعی کنید کلاسهایی را پیدا کنید که مشترکات بسیار زیادی باهم دارند . مثلاً در یک دانشگاه هم دانشجو و هم استاد و هم کارمند از کلاس انسان ارث بری دارند .

در رابطه با کلاسهایی که خیلی رابطه بین آنها است محتاط باشید . یک معیار برای یک برنامه خوب طراحی شده ، کم بودن تعداد رابطه ها در سیستم است . یک کلاس با تعداد زیادی رابطه نیاز دارد تا درباره تعداد زیادی کلاسهای دیگر بداند . در نتیجه استفاده مجدد می تواند سخت تر شود و سختی نگهداری می تواند بیشتر باشد . اگر هر کدام از کلاسهای دیگر تغییر کنند ، کلاس اصلی ممکن است تحت تاثیر فراوان قرار گیرد .

درس چهاردهم{ کلاس دیاگرام ۱ ( Class Diagram )}

یک کلاس دیاگرام یک دیاگرام برای توصیف یک سیستم است . کلاس دیاگرام شامل آیکون هایی است که کلاسها و نمونه ها و ارتباط بین آنها را نشان می دهد . شما می توانید یک یا بیش از یک کلاس دیاگرام را برای شرح کلاس ها در مدلی سطح بالا بسازید . کلاس دیاگرامها در مدل سطح بالا شامل خودشان نیز می باشند .

با وجود اینکه نمودار کلاس از نمودار اصلی طراحی شیءگرا می باشد از آن در مرحله تحلیل نیز استفاده می شود . در اینجا ما قصد تولید یک نمودار کلاس تجزیه و تحلیل را داریم . یعنی هدف از ایجاد این نمودار دراین مرحله پیدا کردن مفاهیم مهم سیستم و در نهایت درک مشکلات و نیازمندیهای مشتری می باشد یا به عبارتی در اینجا فقط مفاهیم و ارتباطات بین آنها به تصویر کشیده می شود .

نمودارهای کلاس ( Class )

یک نمودار کلاس برای نمایش تعدادی از کلاس ها و بسته های کلاس در سیستم شما استفاده شده است . این نمودار یک تصویر ایستا از قطعات سیستم و ارتباط بین آنها را به شما می دهد .

شما معمولاً برای یک سیستم واحد چندین نمودار کلاس را ایجاد خواهید کرد . برخی از اینها زیر مجموعه ای از کلاس ها و روابط آنها را نمایش خواهند داد . شما می توانید بسیاری از نمودارهای کلاس را که نیاز دارید ، بسازید تا یک تصویر کاملی را از سیستم خود بدست آورید .

بطور پیش فرض یک نمودار کلاس وجود دارد که Main ( اصلی ) نامیده شده و مستقیماً زیر نظر نمای Logical است . این نمودار کلاس بسته ها و کلاس های موجود در مدلتان را نمایش می دهد .داخل هر بسته ای نمودار دیگری است که Main ( اصلی ) نامیده می شود ، که شامل همه کلاس های داخل آن بسته است .

نمودار کلاس یک ابزار طراحی خوب برای تیم می باشند . آنها به برنامه نویسان کمک می کنند تا ساختار سیستم را قبل از اینکه کدی نوشته شود ، ببینند و طراحی کنند و کمک می کنند تا مطمئن شوند که سیستم از ابتدا خوب طراحی شده است .

در نمودار کلاس ، تمام کلاسهای سیستم نشان داده می شود و تمام ارتباط بین آنها بطور کامل باید مشخص شود . به نمونه ای ازاین نمودار که در شکل زیر آمده است توجه کنید . همانطور که دیده می شود هر کلاس از سه بخش تشکیل شده است .

1. نام کلاس که می توان در ادامه نام کلاس نام بسته را نیز بکار برد .
2. صفات که می تولند به سه صورت Private , Public , Protected باشند .
3. اعمال که می توانند به سه صورت Private , Public , Protected باشند .

منابعی جهت استخراج کلاسها

• آبجکت های مشابه در نمودارهای تعاملی
• بطور کلی اشیاء فیزیکی
• ابزار ها
• مکانها
• نمودار جریان رخداد
• وسائل
• الگوریتمهای اجرائی
• نقش اشخاص (مشتری ، کارمند و ...)
• سیستمهای دیگر
• ....

راههای تجربی جهت شناسایی کلاسها

1. کلاسها معمولاً حاوی اطلاعاتی هستندکه سیستم قصد دارد بصورت دارز مدت آنها را ثبت و پردازش کند .
2. یک کلاس حتماً باید دارای صفت باشد .
3. یک کلاس حتماً یک کلید داشته باشد که کلاس و اجزاء آن را تفکیک نماید .
4. یک کلاس باید بیش از یک نمونه را تولید کند .

 فایل PDF درس چهاردهم